Zanim podjęłam pracę w Ośrodku Terapii Uzależnień przy ul. Ostrowskiej w Szczecinie słyszałam, że można tam otrzymać profesjonalną pomoc.  Gdy weszłam na fora internetowe znalazłam wiele pozytywnych komentarzy polecających „Ostrowską”, szczególnie jako jedyne miejsce w mieście, które oferuje szeroką ofertę dla Dorosłych Dzieci Alkoholików w formie zajęć grupowych  i sesji indywidualnych.

Na stronie internetowej można odnaleźć informacje, że ośrodek świadczy pomoc osobom uzależnionym od alkoholu, hazardu i innych środków psychoaktywnych oraz dorosłym członkom ich rodzin. Celem jest również działalność profilaktyczna i świadczenia rehabilitacyjne w zakresie uzależnień. Gdy przekroczyłam próg ośrodka zauważyłam przytulną poczekalnię. Zostałam serdecznie przywitana przez panią rejestratorkę. Pomyślałam sobie, że każdy zakład opieki zdrowotnej powinien robić takie wrażenie.

Początki funkcjonowania ośrodka sięgają 1995 roku. Od tamtej pory wciąż prężnie się rozwija, wzbogacając nie tylko ofertę ale również kwalifikacje terapeutów. W skład Ośrodka wchodzą Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia, Oddział Dzienny Terapii Uzależnienia od Alkoholu oraz dział administracyjno – ekonomiczny. Łącznie w Ośrodku pracują 23 osoby, w tym: dwóch lekarzy psychiatrów – w niepełnych wymiarach czasu pracy, czterech psychologów, certyfikowanych specjalistów psychoterapii uzależnień, w tym jedna osoba uczy się w szkole psychoterapii  behawioralno – poznawczej i jeden psycholog jest w trakcie procesu certyfikowania. Pracuje u nas trzech socjologów, certyfikowanych specjalistów psychoterapii  uzależnień, w tym jedna osoba studiuje na SWPS psychologię. W skład zespołu wchodzi również trzech pedagogów, certyfikowanych specjalistów psychoterapii uzależnień, w tym jedna osoba ma rekomendację trenera PTP, jedna osoba uczy się w szkole psychoterapii systemowej i trzech certyfikowanych instruktorów terapii uzależnienia. Sprawne funkcjonowanie Ośrodka umożliwiają dwie rejestratorki medyczne, sekretarka medyczna, główny księgowy, starszy specjalista ds. administracyjno ekonomicznych, informatyk, radca prawny, sprzątaczka.

Ośrodek dysponuje rejestracją wraz z pokojem socjalnym, siedmioma gabinetami terapeutycznymi, czterema salami do psychoterapii grupowej oraz gabinetem lekarsko – terapeutycznym. Dodatkowo w skład wchodzi hol z poczekalnią, toalety, serwerownie, pomieszczenia gospodarcze oraz w pełni wyposażona kuchnia wraz z jadalnią. Cały ośrodek w 2016 roku został wyremontowany i nowocześnie umeblowany. Umożliwia to komfortowe warunki zarówno pracy jak i uczestnictwa w psychoterapii. Pacjenci zwracają uwagę na estetykę pomieszczeń, są mile zaskoczeni wyglądem ośrodka. Gabinety swoim przytulnym wystrojem zapraszają do tworzenia przyjaznej atmosfery.

Pełna informatyzacja spowodowała, że każdy terapeuta ma w swoim gabinecie komputer podłączony do wspólnej sieci. Dzięki temu rozwiązaniu terapeuta oraz lekarz po zalogowaniu do systemu ma szybki dostęp do historii choroby pacjenta, jego danych oraz grafiku wizyt pacjentów. Czas wypełniania dokumentacji znacząco się skrócił, uzyskany czas przeznaczono na przyjmowanie pacjentów. Informatyzacja kart pacjentów umożliwiła wprowadzenie systemu przypominania pacjentom o wizytach poprzez wiadomość sms w przeddzień wizyty. Istotnie wpłynęło to na frekwencję pacjentów. W 2011 roku ilość pacjentów zgłaszających się na umówioną wizytę wynosiła 55,09% zaś w 2015 roku aż 84,45%.  Wychodząc naprzeciw potrzebom pacjentów terapeuci przyjmują zmianowo, dwa dni popołudniu i 3 dni na rano, dzięki czemu pacjenci mogą skorzystać z pomocy od 8:00 do 20:00.

Pacjent zgłaszający się po raz pierwszy do ośrodka może zasięgnąć informacji ze strony internetowej, telefonicznie lub osobiście w rejestracji, która dzięki temu, że jest osobnym pomieszczeniem zapewnia bezpieczne i spokojne warunki do rozmowy. Pacjent zgłaszający się do rejestracji może uzyskać podstawowe informacje odnośnie oferty oraz umówić się na sesję do terapeuty. Terapeuta w toku spotkań ustala plan terapii oraz przygotowuje pacjenta do uczestnictwa w terapii grupowej. W dalszym toku terapii pacjenci uczęszczają na terapię grupową i są w kontakcie indywidualnym. Każda grupa pacjentów ma oddzielny program.

Osoby uzależnione mogą podjąć terapię w ramach Oddziału Dziennego, gdzie zajęcia trwają od poniedziałku do piątku przez siedem tygodni, lub dla osób dysponujących czasem tylko popołudniu – grupa Podstawowego Programu realizowana w ramach Poradni, której zajęcia odbywają się w poniedziałki, środy i piątki w godzinach 17.00 – 20.00. Program podstawowy w Poradni trwa 14 tygodni. Po zakończeniu terapii podstawowej pacjenci są przygotowywani do kontynuacji terapii. Zajęcia grupowe odbywają się już wtedy raz w tygodniu. Obejmują one wtedy takie programy jak „Trening Zachowań Konstruktywnych”, „Zapobieganie Nawrotom Choroby” czy „Mechanizmy Uzależnienia”.  Po zakończeniu programu terapeuta może skierować pacjenta również na „Grupę Rozwoju Osobistego”, która trwa przez pół roku w formie zjazdów weekendowych. Po zakończeniu terapii pacjent spotyka się z terapeutą na sesjach indywidualnych w celu podsumowania swojego procesu przez okres do pół roku, w zależności od potrzeb.

Terapia osób współuzależnionych i z syndromem Dorosłego Dziecka Alkoholika przebiega również w formie terapii grupowej i sesji indywidualnych. Zajęcia grupowe podzielone są na 3 etapy, każdy z nich trwa kilkanaście tygodni. Pacjent uczęszczając raz w tygodniu na trzygodzinne zajęcia grupowe realizuje program dostosowany do problematyki. Po zrealizowaniu trzech etapów terapii grupowej terapeuta może skierować pacjenta na program terapii pogłębionej, który trwa przez pół roku w formie jednego weekendu w miesiącu.

W efekcie w ciągu tygodnia pracuje 11 grup terapeutycznych plus weekendowe grupy terapii pogłębionej. Dodatkowo dzięki współpracy z Urzędem Miasta Szczecin, Urzędem Gminy Police i Krajowym Biurem Przeciwdziałania Narkomanii pozyskujemy środki na realizację warsztatów tematycznych. Są to między innymi: „praca nad poczuciem własnej wartości”, „praca nad poczuciem winy”, „praca nad poczuciem wstydu”, „jak sobie radzić z lękiem”, „jak sobie radzić ze stresem”, „jak sobie radzić ze złością”, „trening asertywnych zachowań”. Warsztaty odbywają się w weekendy, dzięki czemu pacjenci mogą pogłębiać swoją terapię w sposób możliwie najmniej kolidujący z ich życiem zawodowym. Sprawia to, że warsztaty cieszą się dużym zainteresowaniem.

Bogata oferta ośrodka jest możliwa tylko dzięki stałemu kształceniu się terapeutów. Dyrektor ośrodka dzięki Urzędowi Miasta Szczecin pozyskuje środki na Szkołę Psychoterapii Uzależnień dla nowo zatrudnionych pracowników. W 2016 roku rozpoczęliśmy szkolenie w zakresie Dialogu Motywującego, w którym bierze udział cały zespół terapeutyczny. Zainteresowanie różnymi nurtami w pracy z klientem pozwala na świeże spojrzenie oraz wzbogacenie warsztatu pracy terapeutów. Podczas szkolenia realizujemy wiele godzin w postaci uczenia się i trenowania nowych metod pracy oraz poddajemy się superwizji. Wykorzystywanie nowej wiedzy na bieżąco w praktyce daje wymierne efekty, szczególnie w pracy z pacjentami  wahającymi się przed podjęciem terapii. Niezależnie od procesu szkolenia cały zespół terapeutyczny odbywa regularną, obowiązkową superwizję.

Niezwykle istotna była decyzja wzięcia udziału w szkoleniu z zakresu krótkoterminowej terapii par. Praca z parami pozwala na szeroko pojętą pomoc rodzinom z problemem uzależnienia. Osoba uzależniona i jej współuzależniony partner mogą odbywać własną terapię a w odpowiednim dla nich momencie u innego terapeuty zrealizować cykl spotkań dla par.  Wprowadzenie krótkoterminowej terapii par spotkało się z ogromnym zainteresowaniem ze strony pacjentów jak i pozytywnym nastawieniem terapeutów. Jak sami mówią: „Uważam, że krótkoterminowa terapia par jest formą pracy z parą, która może stanowić wsparcie dla procesu zdrowienia jednostki i całego systemu rodzinnego” – Alicja, „Uważam, że krótkoterminowa terapia par jest niezbędnym elementem, który należy włączyć w pracę terapeutyczną pacjentów pozostających w związkach partnerskich lub małżeńskich. Partnerzy zaangażowani w proces zmiany, obejmujący m. in. nowy, otwarty sposób komunikacji, pracę nad zasobami, wydają się zwiększać szanse na zdrowienie i konstruktywne zmiany całego systemu rodzinnego” – Marta, „Krótkoterminowa terapia par w tutejszym Ośrodku sprawia, że pacjenci uzależnieni mogą zmienić swoje życie także w relacjach z osobami najbliższymi, co czyni terapię bardziej kompleksową niż dotychczas” – Asia, „Uważam, że krótkoterminowa terapia par jest formą pomocy poprawiania relacji w związku, poprzez: diagnozę problemów, zmniejszanie barier komunikacyjnych, zrozumienie partnera, wyrażanie swoich uczuć, potrzeb, nabywania nowych umiejętności wzajemnego mówienia i słuchania” – Ela.

Efekty szeroko pojętego rozwoju Ośrodka najlepiej prezentują statystyki. W 2015 roku łącznie założono 928 nowych kart osobom będącym na pierwszym spotkaniu z terapeutą. Wśród nich 563 to osoby uzależnione a 365 to osoby współuzależnione i Dorosłe Dzieci Alkoholików. Spośród osób pierwszorazowych 65,2 % kontynuowało spotkania. Łączna ilość osób pierwszorazowych kończących psychoterapię podstawową w 2015 roku wyniosła 73%, z czego osób uzależnionych w oddziale dziennym  63% a programie popołudniowym 55%. Liczymy na to, że rozwijanie nowych umiejętności, w tym stosowanie Dialogu Motywującego, zwiększy procent osób podejmujących terapię.